| Freedom House: სáƒáƒ¥áƒáƒ თველáƒáƒ¨áƒ დემáƒáƒ™áƒ áƒáƒ¢áƒ˜áƒ˜áƒ¡ ხáƒáƒ ისხი დáƒáƒ”ცრ|
| სივილ ჯáƒáƒ ჯიáƒ, თბილისი / 1 Jul.'09 / 20:32 |
Freedom House-ის ყáƒáƒ•áƒ”ლწლიური კვლევის თáƒáƒœáƒáƒ®áƒ›áƒáƒ“ 2008 წელს სáƒáƒ¥áƒáƒ თველáƒáƒ¨áƒ˜ დემáƒáƒ™áƒ áƒáƒ¢áƒ˜áƒ˜áƒ¡ მáƒáƒ©áƒ•áƒ”ნებელი 2005 წლის შემდეგ ყველáƒáƒ–ე დáƒáƒ‘áƒáƒš ნიშნულზე იყáƒ.
”გáƒáƒ დáƒáƒ›áƒáƒ•áƒáƒšáƒ˜ სáƒáƒ®áƒ”ლმწიფáƒáƒ”ბი 2009” áƒáƒ ის ყáƒáƒ•áƒ”ლწლიური კვლევრდრის ყáƒáƒ¤áƒ˜áƒšáƒ˜ კáƒáƒ›áƒ£áƒœáƒ˜áƒ¡áƒ¢áƒ£áƒ ი ბლáƒáƒ™áƒ˜áƒ¡ 29 ქვეყáƒáƒœáƒáƒ¡ მáƒáƒ˜áƒªáƒáƒ•áƒ¡. ქულები გáƒáƒáƒœáƒ’áƒáƒ იშებულირ1-დáƒáƒœ 7-მდე შკáƒáƒšáƒáƒ–ე, სáƒáƒ“áƒáƒª 1 დემáƒáƒ™áƒ áƒáƒ¢áƒ˜áƒ£áƒšáƒ˜ გáƒáƒœáƒ•áƒ˜áƒ—áƒáƒ ების ყველáƒáƒ–ე მáƒáƒ¦áƒáƒšáƒ˜ მáƒáƒ©áƒ•áƒ”ნებელიáƒ, ხáƒáƒšáƒ 7 - ყველáƒáƒ–ე დáƒáƒ‘áƒáƒšáƒ˜.
ჯáƒáƒ›áƒ£áƒ ი მáƒáƒ©áƒ•áƒ”ნებელი გáƒáƒ›áƒáƒ˜áƒáƒœáƒ’áƒáƒ იშებრქულების სáƒáƒ¨áƒ£áƒáƒšáƒ მáƒáƒ©áƒ•áƒ”ნებლით ცáƒáƒšáƒ™áƒ”ული კáƒáƒ¢áƒ”გáƒáƒ იების მიხედვით, რáƒáƒ›áƒ”ლთრშáƒáƒ ისáƒáƒ: სáƒáƒáƒ ჩევნრპრáƒáƒªáƒ”სი, სáƒáƒ›áƒáƒ¥áƒáƒšáƒáƒ¥áƒ სáƒáƒ–áƒáƒ’áƒáƒ“áƒáƒ”ბáƒ, დáƒáƒ›áƒáƒ£áƒ™áƒ˜áƒ“ებელი მედიáƒ, ცენტრáƒáƒšáƒ£áƒ ი დრáƒáƒ“გილáƒáƒ‘რივი მმáƒáƒ თველáƒáƒ‘áƒ, სáƒáƒ¡áƒáƒ›áƒáƒ თლრსისტემრდრკáƒáƒ უფციáƒ.
კვლევის თáƒáƒœáƒáƒ®áƒ›áƒáƒ“, სáƒáƒ¥áƒáƒ თველáƒáƒ¡ დემáƒáƒ™áƒ áƒáƒ¢áƒ˜áƒ£áƒšáƒáƒ‘ის კáƒáƒ”ფიციენტი 4.93-იáƒ. შáƒáƒ შáƒáƒœáƒ“ელი áƒáƒœáƒáƒšáƒáƒ’იური კვლევის თáƒáƒœáƒáƒ®áƒ›áƒáƒ“, ეს მáƒáƒ©áƒ•áƒ”ნებელი 4.79 იყáƒ, ხáƒáƒšáƒ 1999-2000 წლებში - 4.17. 2005 წლის áƒáƒœáƒáƒšáƒáƒ’იურკვლევáƒáƒ¨áƒ˜ კáƒáƒ”ფიციენტი იყრ4.96.
”მიუხედáƒáƒ•áƒáƒ“ სáƒáƒ›áƒáƒ¥áƒáƒšáƒáƒ¥áƒ დრპáƒáƒšáƒ˜áƒ¢áƒ˜áƒ™áƒ£áƒ ი უფლებების კáƒáƒœáƒ¡áƒ¢áƒ˜áƒ¢áƒ£áƒªáƒ˜áƒ£áƒ ი გáƒáƒ áƒáƒœáƒ¢áƒ˜áƒ”ბისáƒ, სáƒáƒ¥áƒáƒ თველრკვლáƒáƒ• რჩებრჰიბრიდულ სისტემáƒáƒ“, სáƒáƒ“áƒáƒª პრეზიდენტისáƒáƒ“მი ლáƒáƒ˜áƒáƒšáƒ£áƒ áƒáƒ“ გáƒáƒœáƒ¬áƒ§áƒáƒ‘ილ პáƒáƒ ლáƒáƒ›áƒ”ნტს áƒáƒ შეუძლირშეზღუდáƒáƒ¡ áƒáƒ¦áƒ›áƒáƒ¡áƒ ულებელი ხელისუფლების áƒáƒ•áƒ¢áƒáƒ იტáƒáƒ ული ტენდენციები,” - ნáƒáƒ—ქვáƒáƒ›áƒ˜áƒ მáƒáƒ®áƒ¡áƒ”ნების იმ ნáƒáƒ¬áƒ˜áƒšáƒ¨áƒ˜, სáƒáƒ“áƒáƒª ცენტრáƒáƒšáƒ£áƒ ხელისუფლებáƒáƒ–ერსáƒáƒ£áƒ‘áƒáƒ ი.
”იმის გáƒáƒ›áƒ რáƒáƒ› áƒáƒ áƒáƒ სებáƒáƒ‘ს პრეზიდენტის რეáƒáƒšáƒ£áƒ ი შეზღუდვების მექáƒáƒœáƒ˜áƒ–მები, იმის გáƒáƒ›áƒ რáƒáƒ› ხელისუფლებრáƒáƒ იჩენს სáƒáƒ™áƒ›áƒáƒ ის ნებáƒáƒ¡ ჩáƒáƒ”რთáƒáƒ¡ დიáƒáƒšáƒáƒ’ში áƒáƒžáƒáƒ–იციáƒáƒ¡áƒ—áƒáƒœ, ხáƒáƒšáƒ რუსეთთáƒáƒœ áƒáƒ’ვისტáƒáƒ¡ áƒáƒ›áƒ—áƒáƒœ დáƒáƒ™áƒáƒ•áƒ¨áƒ˜áƒ ებული შეკითხვები პáƒáƒ¡áƒ£áƒ®áƒ’áƒáƒ£áƒªáƒ”მელიáƒ, დემáƒáƒ™áƒ áƒáƒ¢áƒ˜áƒ£áƒšáƒ˜ მმáƒáƒ თველáƒáƒ‘ის კáƒáƒ¢áƒ”გáƒáƒ იáƒáƒ¨áƒ˜ კáƒáƒ”ფიციენტი 5.75-დáƒáƒœ [შáƒáƒ შáƒáƒœáƒ“ელ მáƒáƒ®áƒ¡áƒ”ნებáƒáƒ¨áƒ˜] 6.00-მდე გáƒáƒ£áƒáƒ ესდáƒ,” - ნáƒáƒ—ქვáƒáƒ›áƒ˜áƒ მáƒáƒ®áƒ¡áƒ”ნებáƒáƒ¨áƒ˜.
სáƒáƒ¥áƒáƒ თველáƒáƒ¡ მáƒáƒ©áƒ•áƒ”ნებელი áƒáƒ¡áƒ”ვე გáƒáƒ£áƒáƒ ესდრსáƒáƒáƒ ჩევნრპრáƒáƒªáƒ”სის კáƒáƒ¢áƒ”გáƒáƒ იáƒáƒ¨áƒ˜ 4.75-დáƒáƒœ 5.25-მდე იმ ხáƒáƒ ვეზების გáƒáƒ—ვáƒáƒšáƒ˜áƒ¡áƒ¬áƒ˜áƒœáƒ”ბით, რáƒáƒ›áƒ”ლზეც ეუთáƒ-ს დáƒáƒ›áƒ™áƒ•áƒ˜áƒ ვებელთრდáƒáƒ¡áƒ™áƒ•áƒœáƒ”ბში იყრáƒáƒ¦áƒ¬áƒ”რილი 2008 წლის იáƒáƒœáƒ•áƒ ის სáƒáƒžáƒ ეზიდენტრáƒáƒ ჩევნების დრáƒáƒ¡. კვლევრáƒáƒ¡áƒ”ვე áƒáƒ¦áƒœáƒ˜áƒ¨áƒœáƒáƒ•áƒ¡, რáƒáƒ› ეს ხáƒáƒ ვეზები ხელისუფლებáƒáƒ› იმáƒáƒ•áƒ” წლის მáƒáƒ˜áƒ¡áƒ˜áƒ¡ სáƒáƒžáƒáƒ ლáƒáƒ›áƒ”ნტრáƒáƒ ჩევნებáƒáƒ›áƒ“ე áƒáƒ გáƒáƒ›áƒáƒáƒ¡áƒ¬áƒáƒ áƒ.
მáƒáƒ©áƒ•áƒ”ნებლების გáƒáƒ£áƒáƒ ესებრáƒáƒ¡áƒ”ვე დáƒáƒ¤áƒ˜áƒ¥áƒ¡áƒ˜áƒ დრსáƒáƒ›áƒáƒ¥áƒáƒšáƒáƒ¥áƒ სáƒáƒ–áƒáƒ’áƒáƒ“áƒáƒ‘ის კáƒáƒ¢áƒ”გáƒáƒ იáƒáƒ¨áƒ˜ 3.5-დáƒáƒœ 3.75-მდე. მáƒáƒ®áƒ¡áƒ”ნების ნáƒáƒ—ქვáƒáƒ›áƒ˜áƒ, რáƒáƒ› მრáƒáƒ•áƒáƒšáƒ¤áƒ”რáƒáƒ•áƒáƒœáƒ›áƒ დრáƒáƒ¥áƒ¢áƒ˜áƒ£áƒ მრáƒáƒ áƒáƒ¡áƒáƒ›áƒ—áƒáƒ•áƒ áƒáƒ‘რსექტáƒáƒ მáƒ, რáƒáƒ›áƒ”ლიც 1990 წლების ბáƒáƒšáƒáƒ¡ ჩáƒáƒ›áƒáƒ§áƒáƒšáƒ˜áƒ‘დრსáƒáƒ¥áƒáƒ თველáƒáƒ¨áƒ˜, 2003 წლის ”ვáƒáƒ დების რევáƒáƒšáƒ£áƒªáƒ˜áƒ˜áƒ¡” შემდეგ დáƒáƒ™áƒáƒ გრიმპულსი.
ქულები უცვლელი რჩებრმედიის თáƒáƒ•áƒ˜áƒ¡áƒ£áƒ¤áƒšáƒ”ბის (4.25), áƒáƒ“გილáƒáƒ‘რივი თვითმმáƒáƒ თველáƒáƒ‘ის (5.5), სáƒáƒ¡áƒáƒ›áƒáƒ თლრსისტემის (4.75) დრკáƒáƒ უფციის (5.00) კáƒáƒ¢áƒ”გáƒáƒ იებში.
მედიის თáƒáƒ•áƒ˜áƒ¡áƒ£áƒ¤áƒšáƒ”ბáƒáƒ¡áƒ—áƒáƒœ დáƒáƒ™áƒáƒ•áƒ¨áƒ˜áƒ ებით კვლევáƒáƒ¨áƒ˜ ნáƒáƒ—ქვáƒáƒ›áƒ˜áƒ, რáƒáƒ› მედირსივრცეში ”დáƒáƒ›áƒ˜áƒœáƒáƒœáƒ¢áƒ£áƒ რáƒáƒšáƒ¡ áƒáƒ¡áƒ ულებენ ის მედირსáƒáƒ¨áƒ£áƒáƒšáƒ”ბები, რáƒáƒ›áƒ”ლთრმფლáƒáƒ‘ელებიც ხელისუფლებáƒáƒ¡ უáƒáƒ”რენ მხáƒáƒ ს.”
áƒáƒ“გილáƒáƒ‘რივი თვითმმáƒáƒ თველáƒáƒ‘áƒáƒ¡áƒ—áƒáƒœ მიმáƒáƒ თებáƒáƒ¨áƒ˜ კვლევáƒáƒ¨áƒ˜ ნáƒáƒ—ქვáƒáƒ›áƒ˜áƒ, რáƒáƒ› დიდი ქáƒáƒšáƒáƒ¥áƒ”ბის მერების áƒáƒ ჩევრáƒáƒ ხდებრპირდáƒáƒžáƒ˜áƒ ი წესით. ”მáƒáƒ¥áƒáƒšáƒáƒ¥áƒ”ები ხშირáƒáƒ“ áƒáƒ¬áƒ§áƒ“ებიáƒáƒœ სირთულეებს, რáƒáƒ“ესáƒáƒª სურთ დáƒáƒ®áƒ›áƒáƒ ებრმიიღáƒáƒœ áƒáƒ“გილáƒáƒ‘რივი ხელისუფლებისგáƒáƒœ, áƒáƒœ მáƒáƒ¨áƒ˜áƒœ, რáƒáƒ“ესáƒáƒª მáƒáƒ— სურთ მიიღáƒáƒœ ინფáƒáƒ მáƒáƒªáƒ˜áƒ იმ áƒáƒ“გილáƒáƒ‘რივი ინიციáƒáƒ¢áƒ˜áƒ•áƒ”ბის შესáƒáƒ®áƒ”ბ,” - ნáƒáƒ—ქვáƒáƒ›áƒ˜áƒ მáƒáƒ®áƒ¡áƒ”ნებáƒáƒ¨áƒ˜.
იქვე áƒáƒ¦áƒœáƒ˜áƒ¨áƒœáƒ£áƒšáƒ˜áƒ, რáƒáƒ› ხელისუფლებრგáƒáƒœáƒáƒ’რძáƒáƒ‘ს სáƒáƒ¥áƒáƒ თველáƒáƒ¡ სáƒáƒ›áƒ®áƒ ეთ ნáƒáƒ¬áƒ˜áƒšáƒ¨áƒ˜ მცხáƒáƒ•áƒ ები სáƒáƒ›áƒ”ხი დრáƒáƒ–ერბáƒáƒ˜áƒ¯áƒáƒœáƒ”ლი სáƒáƒ¥áƒáƒ თველáƒáƒ¡ მáƒáƒ¥áƒáƒšáƒáƒ¥áƒ”ების მიერ”დისკრიმინáƒáƒªáƒ˜áƒ˜áƒ¡” შესáƒáƒ®áƒ”ბ გáƒáƒ›áƒáƒ—ქმული პრეტენზიების უგულებელყáƒáƒ¤áƒáƒ¡.
სáƒáƒ¡áƒáƒ›áƒáƒ თლრსისტემის შესáƒáƒ®áƒ”ბ, მáƒáƒ®áƒ¡áƒ”ნებáƒáƒ¨áƒ˜ ნáƒáƒ—ქვáƒáƒ›áƒ˜áƒ, რáƒáƒ› სáƒáƒ¥áƒáƒ თველáƒáƒ¡ ხელისუფლებáƒáƒ› გáƒáƒ“áƒáƒ“გრ”ცáƒáƒ¢áƒ კáƒáƒœáƒ™áƒ ეტული ნáƒáƒ‘იჯი იმ მáƒáƒ¡áƒáƒ–რების გáƒáƒ¡áƒáƒ¥áƒáƒ წყლებლáƒáƒ“, რáƒáƒ› áƒáƒ¦áƒ›áƒáƒ¡áƒ ულებელი ხელისუფლებრდრáƒáƒ რსáƒáƒ¡áƒáƒ›áƒáƒ თლრსისტემáƒ, წყვეტს სáƒáƒ¡áƒáƒ›áƒáƒ თლრპრáƒáƒªáƒ”სის ბედს დრრáƒáƒ› შინáƒáƒ’áƒáƒœ სáƒáƒ¥áƒ›áƒ”თრსáƒáƒ›áƒ˜áƒœáƒ˜áƒ¡áƒ¢áƒ რთáƒáƒ•áƒáƒ“ áƒáƒ ის კáƒáƒœáƒáƒœáƒ˜, რáƒáƒ›áƒ”ლიც áƒáƒ áƒáƒ•áƒ˜áƒ¡ მიმáƒáƒ თ áƒáƒ áƒáƒ ის áƒáƒœáƒ’áƒáƒ იშვáƒáƒšáƒ“ებული”.
კáƒáƒ უფციáƒáƒ¡áƒ—áƒáƒœ მიმáƒáƒ თებáƒáƒ¨áƒ˜, მáƒáƒ®áƒ¡áƒ”ნებრáƒáƒ™áƒ იტიკებს ხელისუფლებáƒáƒ¡ ”შერჩევითი áƒáƒœáƒ¢áƒ˜-კáƒáƒ უფციული კáƒáƒ›áƒžáƒáƒœáƒ˜áƒ˜áƒ¡” გáƒáƒ›áƒ, რáƒáƒª ”ბევრის მáƒáƒ¡áƒáƒ–რებით, áƒáƒ ეხებრპრეზიდენტის áƒáƒ®áƒšáƒ გáƒáƒ ემáƒáƒªáƒ•áƒáƒ¡”.
სáƒáƒ”რთრჯáƒáƒ›áƒ¨áƒ˜, Freedom House-ის მიხედვით, მáƒáƒ®áƒ¡áƒ”ნებáƒáƒ› áƒáƒ©áƒ•áƒ”ნáƒ, რáƒáƒ› დემáƒáƒ™áƒ áƒáƒ¢áƒ˜áƒ˜áƒ¡ დáƒáƒœáƒ” შემცირდრიმ 29 ქვეყნის áƒáƒ -მესáƒáƒ›áƒ”დში, სáƒáƒ“áƒáƒª კველრჩáƒáƒ¢áƒáƒ დáƒ.
Freedom House-მრáƒáƒ¦áƒœáƒ˜áƒ¨áƒœáƒ, რáƒáƒ› კვლევáƒáƒ¨áƒ˜ áƒáƒ¡áƒáƒ®áƒ£áƒšáƒ˜ რეიტინგები შედგრáƒáƒ გáƒáƒœáƒ˜áƒ–áƒáƒªáƒ˜áƒ˜áƒ¡, მისი მრჩევლების დრცáƒáƒšáƒ™áƒ”ული ქვეყნების შესáƒáƒ®áƒ”ბ მáƒáƒ®áƒ¡áƒ”ნებების áƒáƒ•áƒ¢áƒáƒ ების კáƒáƒœáƒ¡áƒ”ნსუსის სáƒáƒ¤áƒ£áƒ«áƒ•áƒ”ლზე. Freedom House-ი áƒáƒ¡áƒ”ვე áƒáƒªáƒ®áƒáƒ“ებს, რáƒáƒ› ცáƒáƒšáƒ™áƒ”ული ქვეყნების შესáƒáƒ®áƒ”ბ თáƒáƒ•áƒ”ბში გáƒáƒ›áƒáƒ—ქმული მáƒáƒ¡áƒáƒ–რებები ეკუთვნის áƒáƒ› თáƒáƒ•áƒ”ბის áƒáƒ•áƒ¢áƒáƒ ებს. სáƒáƒ¥áƒáƒ თველáƒáƒ–ე მáƒáƒ®áƒ¡áƒ”ნების áƒáƒ•áƒ¢áƒáƒ ი ელიზáƒáƒ‘ეტ ფულერკáƒáƒ ლსáƒáƒœáƒ˜áƒ.