ევროკავშირმა უნდა შეცვალოს თავისი ამჟამინდელი "ცუდი“ მიდგომა საქართველოსთან თავისუფალი ვაჭრობის შეთანხმების საკითხზე და "შემდგომი გაჭიანურების“ გარეშე დაიწყოს მოლაპარაკებები, ვინაიდან საქართველომ „არა მხოლოდ დააკმაყოფილა“ შესაბამისი პირობები, არამედ უფრო მეტიც გააკეთა, ნათქვამია კვლევაში, რომელიც 1 მარტს ბრიუსელში მდებარე ევროპული პოლიტიკის კვლევების ცენტრმა (Centre for European Policy Studies (CEPS)) გამოაქვეყნა.

105–გვერდიან კვლევაში, რომელიც CEPS–ის, ასევე პარიზის პოლიტიკურ კვლევათა ინსტიტუტთან არსებული Groupe d’Economie Mondiale–ის და „ახალი ეკონომიკური სკოლა – საქართველო“-ს áƒ›áƒ™áƒ•áƒšáƒ”ვარებმა áƒ“აწერეს, ნათქვამია, რომ ევროკომისია „ძალიან მომთხოვნ პირობებს“ უყენებს საქართველოს, რათა ღრმა და ყოვლისმომცველ თავისუფალი ვაჭრობის შეთანხმებაზე მოლაპარაკებები დაიწყოს.

საქართველოს საგარეო საქმეთა მინისტრის მოადგილემ თორნიკე გორდაძემ თბერვალში áƒ’ანაცხადა, რომ თავისუფალი ვაჭრობის შეთანხმებაზე წინასწარი მოლაპარაკებები საქართველოსა და ევროკავშირს შორის ასოცირებული შეთანხმებაზე მოლაპარაკებების "ყველაზე რთული“ ნაწილია.

12 თებერვალს EUobserver.com–თან ინტერვიუში გორდაძემ აღნიშნა, რომ ვაჭრობის საკითხებში ევროკომისიის წარმომადგენლებთან შეხვედრაზე მას შეექმნა "შთაბეჭდილება, რომ მათ შეცვალეს პირობები". მისი თქმით, ის პირობები, რაც ადრე მოლაპარაკებების დასკვნითი ეტაპისთვის იყო განსაზღვრული, ახლა მოლაპარაკებების დასაწყებად არის გადმოტანილი.

CEPS–ის მიერ გამოქვეყნებული კვლევის თანახმად, რომელსაც ოთხი ავტორი ყავს, მათ შორის "ახალი ეკონომიკური სკოლა – საქართველოს“ ვიცე–პრეზიდენტი გია ჯანდიერი, 2009 წლის მარტში ევროკავშირმა საქართველოს გამოუგზავნა პირობების ნუსხა, რომელთაგანაც რამოდენიმე თავისუფალი ვაჭრობის შეთანხმებაზე მოლაპარაკებების დაწყებამდე უნდა შესრულებულიყო საქართველოს მიერ, ხოლო დანარჩენები – მოლაპარაკებების ოფიციალურად დაწყების შემდეგ.

კვლევაში ასევე გაკრიტიკებულია ის, თუ როგორი ფორმულირებით არის დაწერილი ევროკომისიის პირობები. კვლევის თანახმად ტექსტი "ბუნდოვანია“ რადგან გაურკვეველია, თუ ზუსტად რას გულისხმობს ევროკომისია áƒ˜áƒ¡áƒ”თ ფრაზებში, როგორიც არის „საკმარისი“, „ადექვატური“, „ეფექტური“ ან „შესაბამისი განხორციელება“. კვლევის თანახმად პირობები დაწერილია ზოგადი ტერმინებით, რაც ევროკომისიას ”აბსოლუტურ áƒ«áƒáƒšáƒáƒ¡ áƒáƒœáƒ˜áƒ­áƒ”ბს თავად áƒ’ანსაზღვროს შესრულდა თუ არა მისი პირობები.“ 

კვლევის თანახმად, 2010 წლის დეკემბერში ევროკომისიამ საქართველოს ახალი დოკუმენტი გაუგზავნა, რომელშიც ზოგიერთი ის წინაპირობა, რომელთა შესრულებაც თავდაპირველად მოლაპარაკებების დაწყების შემდეგ იგეგმებოდა, გადმოტანილია იმ პირობების ნუსხაში, რომლებიც მოლაპარაკებების დაწყებამდე უნდა განხორციელდეს.

კვლევაში ნათქვამია, რომ ევროკომისიის მიდგომა „ცუდია“ რამოდენიმე მიმართულების გამო, მათ შორის საქართველოს განვითარების პოლიტიკის, სავაჭრო და ასევე საგარეო პოლიტიკის თვალსაზრისით.

განვითარების პოლიტიკის კუთხით კვლევაში ნათქვამია: „საქართველოსთვის დაწესებული áƒ“ამამძიმებელი მარეგულირებელი ცვლილებები ქართული პროდუქციის დაბეგვრის ტოლფასია – რაც საფრთხეს უქმნის მის [ქვეყნის ეკონომიკის] ზრდას, მისი რეფორმების მდგრადობას და მის წარმატებულ ბრძოლას კორუფციის წინააღმდეგ, რაც ასეთი მნიშვნელოვანია მისი გრძელვადიანი განვითარებისთვის“.

კვლევაში ნათქვამია, რომ ის წინაპირობები, რომლებიც სანიტარულ და ფიტოსანიტარულ საკითხებს ეხება, ძირითად საკვებ პროდუქტებზე ფასების 90%–იან ზრდას გამოიწვევს, რაც „დიდ საფრთხეს შეუქმნის პოლიტიკურ სტაბილურობას და საქართველოში ანტი–ევროპულ განწყობას გააღვივებს“.

კვლევის თანახმად, ევროკომისიის მიდგომა არ შეუწყობს ხელს საქართველოსა და ევროკავშირს შორის ვაჭრობის ზრდას. 

"გადარჩენის მიზნით, ქართველი მეწარმეების დიდი უმრავლესობა, რომლებიც ვეღარ შეძლებენ ევროკავშირის ნორმებით თავიანთი პროდუქციის გაყიდვას ქართულ ბაზრებზე, შეეცდებიან თავიანთი პროდუქცია უცხოურ ბაზრებზე გაიტანონ არა–ევროკავშირის ნორმების გამოყენებით, რაც ხელოვნურად შეუწყობს ხელს ქართულ ექსპორტს ევროკავშირის არაწევრ ქვეყნებში,“ – ნათქვამია კვლევაში.

კვლევის თანახმად, მიდგომა „ცუდია“ საგარეო პოლიტიკის თვალსაზრისითაც, რადგანაც ევროკომისიის მიერ წამოყენებული წინაპირობები "ჰეგემონურად წარმოაჩენს ევროკავშირს მასზე ბევრად პატარა მეზობელთან“ და არა როგორც სანდო პარტნიორად. 

იმ ნაწილში, სადაც კვლევა ევროკომისიის მიდგომის მოტივებს განიხილავს, ნათქვამია, რომ ერთ–ერთი მიზეზი საქართველოსთვის ამგვარი წინაპირობების წაყენებისა შესაძლოა იყოს კომისიის „ტაქტიკური მანევრი“, რათა აკონტროლოს თავისუფალი ვაჭრობის შეთანხმებაზე მოლაპარაკებების დაწყების ვადები.

„ამგვარი მოტივის ერთი შესაძლო მიზეზი არის რუსეთის გაწევრიანება ვაჭრობის მსოფლიო ორგანიზაციაში (ვმო). კომისიას შესაძლოა სურდეს [საქართველოსთან თავისუფალი ვაჭრობის] შეთანხმებაზე მოლაპარაკებების დაწყება მხოლოდ რუსეთის მიერ ვმო–ში გაწევრიანების შემდეგ, რათა ზეწოლა მოახდინოს საქართველოს პოზიციაზე,“ – ნათქვამია კვლევაში. თუმცა, იქვე ნათქვამია, რომ ეს არის "ვარაუდი“ და ამ არგუმენტის დეტალიზაცია კვლევაში არ ხდება.

ეს ვარაუდი თორნიკე გორდაძემაც ახსენა áƒ áƒáƒ“ესაც EUobserver.com–ს განუცხადა: "ზოგიერთები ასევე ამბობენ, რომ ეს ცვლილება [იგულისხმება ევროკომისიის მიერ დამატებით წამოყენებული პირობები] შესაძლოა იყოს გარკვეული ირიბი ზეწოლა ევროკავშირის მხრიდან, რათა აღარ გავწიოთ წინააღმდეგობა რუსეთის ვაჭრობის მსოფლიოს ორგანიზაციაში (ვმო) გაწევრიანებასთან დაკავშირებით.“

"ვიმედოვნებ, რომ საქმე ამაში არ არის,“ – განაცხადა გორდაძემ.