ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაცია (საია) აცხადებს, რომ პარლამენტის მიერ კონსტიტუციური ცვლილებების გზით დეპუტატთა რაოდენობის 150–დან 190–მდე გაზრდა ამ საკითხზე ახალი რეფერენდუმის ჩატარების გარეშე, 2003 წლის რეფერენდუმზე გამოვლენილი ნების საწინააღმდეგო „უკანონო და არაკონსტიტუციური“ გადაწყვეტილება იქნება.

პარლამენტის რიცხოვნობის გაზრდას მმართველ პარტიასა და რამოდენიმე ოპოზიციურ პარტიას შორის საარჩევნო საკითხებზე გაფორმებული შეთანხმება ითვალისწინებს.

ამ გადაწყვეტილების მომხრეები აცხადებენ, რომ 2003 წლის რეფერენდუმის შედეგები, როდესაც დეპუტატთა რაოდენობის 235–დან არაუმეტეს 150–მდე შემცირებას ამომრჩეველთა აბსოლუტურმა უმრავლესობამ დაუჭირა მხარი, იყო უკანონო იმ მოტივით, რომ მისი შედეგები კანონმდებლობაში აისახა არა კანონით გათვალისწინებული ერთი თვის ვადაში, არამედ 2005 წლის თებერვალში; რეფერენდუმი ჩატარდა კანონის მისაღებად, რასაც კონსტიტუცია კრძალავს; და მესამე, ის არ ჩატარებულა საქართველოს მთელ ტერიტორიაზე.

ამ მიზეზების გამო, მმართველი პარტია აცხადებს, რომ პარლამენტი არ არის ვალდებული ახალი საკონსტიტუციო ცვლილებების მიღებისას გაითვალისწინოს რეფერენდუმის შედეგები ან დაინიშნოს ახალი რეფერენდუმი, რასაც კანონი რეფერენდუმის შედეგად მიღებული გადაწყვეტილების შესაცვლელად ან გასაუქმებლად ითვალისწინებს.

საიას მოსაზრებით, ყველა ეს მტკიცება „სრულიად უკანონო და მიუღებელია“.

“ახალგაზრდა იურისტების“ განცხადებით, რა არგუმენტიც არ უნდა არსებობდეს რეფერენდუმის უკანონობასთან დაკავშირებით, მისი შედეგი კანონიერად ითვლება იმ დრომდე, ვიდრე მას ბათილად არ ცნობს მხოლოდ საკონსტიტუციო სასამართლო და არა პარლამენტი. კანონის თანახმად, რეფერენდუმის შედეგების გასაჩივრება საკონსტიტუციო სასამართლოში ოფიციალური შედეგების გამოცხადებიდან 7 დღეში უნდა მოხდეს.

"ვინაიდან, რეფერენდუმის ჩატარებიდან გავიდა  შვიდი წელი და ამ დრომდე ეს საკითხი არ გამხდარა საკონსტიტუციო სასამართლოს მსჯელობის საგანი, ამ კუთხით დავა ხანდაზმულია“, – ნათქვამია საიას 1 ივლისის განცხადებაში.

საიას მტკიცებით, ის ფაქტი, რომ თავის დროზე პარლამენტმა დაარღვია კანონის მოთხოვნა და ერთი თვის განმავლობაში არ ასახა რეფერენდუმის შედეგები კანონმდებლობაში,  პასუხისმგებლობას დარღვევაზე აკისრებს პარლამენტს და არ აკნინებს რეფერენდუმის მნიშვნელობას, რომლის შედეგადაც მიღებული გადაწყვეტილება, კანონის თანახმად, ძალაში შედის მისი გამოქვეყნების დღიდან, აქვს პირდაპირი მოქმედების იურიდიული ძალა და საბოლოოა.

“ახალგაზრდა იურისტები“ ასევე აცხადებენ, რომ არასწორია მტკიცება, რომ რეფერენდუმი შეეხებოდა კანონის მიღებას, რადგან 2003 წელს სარეფერენდუმოდ არ ყოფილა გამოტანილი კანონპროექტი, არამედ იყო შეკითხვა, რომელსაც არ გამოუწვევია ხალხის ნების ავტომატურად ასახვა კონსტიტუციაში. კონსტიტუციით აკრძალულია კანონის მისაღებად ან გასაუქმებლად რეფერენდუმის ჩატარება, მეორეს მხრივ, კი ორგანული კანონით ნებადართულია რეფერენდუმის ჩატარება კანონით გათვალისწინებული საკითხებისა და პრინციპების შესახებ.

“ხელისუფლების წარმომადგენელთა ლოგიკას მივყავართ იქამდე, რომ შეუძლებელია ისეთი საკითხის დაყენება რეფერენდუმზე, რასაც სათანადო საკანონმდებლო ცვლილებების გამოწვევა შეუძლია, რაც ასევე აბსურდულად მიგვაჩნია“, – აცხადებს საია. 

ამ ლოგიკასთან მიმართებაში, საერთაშორისო გამჭირვალობა–საქართველოს ანალიტიკოსს, მარიამ გაბედავას მაგალითად მოჰყავს დეკემბერში პარლამენტის მიერ კონსტიტუციაში შეტანილი ცვლილებები, რომლის მიხედვითაც, ახალი გადასახადის შემოღება ან არსებულის ზედა ზღვრის გაზრდა მხოლოდ რეფერენდუმის გზით არის შესაძლებელი.

"ნაციონალური მოძრაობის მიერ რეფერენდუმის კანონის ასეთი გაგება აშკარად ეწინააღმდეგება საკონსტიტუციო ჩანაწერს, რადგან ახალი გადასახადებიც ახალი კანონებით შემოდის“, – წერს გაბედავა ორგანიზაციის ბლოგზე გამოქვეყნებულ სტატიაში. 

იმავდროულად, რესპუბლიკური პარტიის ამჟამინდელი ლიდერი, დავით უსუფაშვილი, რომლის პოლიტიკური ძალაც არ შეუერთდა საარჩევნო შეთანხმებას და რომელიც 2003 წელს სამოქალაქო აქტივისტის რანგში რეფერენდუმის ჩატარების კატეგორიული წინააღმდეგო იყო, აცხადებს, რომ რამდენადაც სადავო არ უნდა იყოს
რეფერენდუმის იურიდიული ძალა, მოქალაქეებმა მაშინ თავისი პოზიცია გამოხატეს.

2003 წელს დავით უსუფაშვილმა რეფერენდუმის წინააღმდეგ რამდენიმე საგაზეთო სტატია გამოაქვეყნა, სადაც აცხადებდა, რომ კონსტიტუციაში ცვლილებების შეტანა იყო პარლამენტის პირდაპირი უფლებამოსილება და არა ხალხის, რის გამოც რეფერენდუმის გადაწყვეტილება ვერ იქნებოდა იურიდიული ძალის მქონე.

უსუფაშვილმა, რომელიც დღესაც ამ პოზიციაზე დგას, განუცხადა Civil.ge-ს, რომ დეპუტატთა რაოდენობის ზრდაზე გადაწყვეტილების მიღება პარლამენტს „სამართლებრივად“ შეუძლია, რადგან სწორედ მას ანიჭებს კანონმდებლობა კონსტიტუციის გადასინჯვის ექსკლუზიურ უფლებას და არ ზღუდავს იმაში, თუ რომელ მუხლში რა უნდა ჩაწეროს.

თუმცა უსუფაშვილი ასევე მიიჩნევს, რომ „პოლიტიკურად ეს არასწორი“ ქმედება იქნება და ამიტომ საკითხი პლებისციტზე უნდა იქნას გამოტანილი, რასაც რეფერენდუმისაგან განსხვავებით, პირდაპირი იურიდიული ძალა არ გააჩნია.