ცდილობს რა მართლმსაჯულების საერთაშორისო სასამართლოში რუსეთის წინააღმდეგ საქმის არსებით განხილვას მიაღწიოს, თბილისმა მოსკოვს მიმართა დაიწყოს მოლაპარაკებები იმ ბრალდებებთან დაკავშირებით, რომელიც მას რუსეთის წინააღმდეგ გააჩნია „რასობრივი დისკრიმინაციის ყველა ფორმის  აღმოფხვრის შესახებ“ გაეროს კონვენციის დარღვევასთან დაკავშირებით. 

კერძოდ, თბილისი აცხადებს, რომ მოსკოვმა ცხინვალის რეგიონში „ეთნიკური წმენდა“ განახორციელა, ხოლო აფხაზეთში „ეთნიკურად მოტივირებული ძალადობა“.

საქართველომ რუსეთის წინააღმდეგ სარჩელი ჰააგის მართლმსაჯულების საერთაშორისო სასამართლოში 2008 წლის აგვისტოში შეიტანა, სადაც აცხადებდა, რომ რუსეთმა რასობრივი დისკრიმინაციის ყველა ფორმის აღმოფხვრის შესახებ (CERD) 1965 წლის საერთაშორისო კონვენციით აღებული ვალდებულებები 1990 წლიდან 2008 წლის აგვისტომდე პერიოდში სამ სხვადასხვა დროს დაარღვია, როდესაც მან აფხაზეთსა და სამხრეთ ოსეთში ინტერვენციები განახორციელა.

1 აპრილს გაეროს სასამართლომ გაიზიარა რუსეთის ერთ-ერთი შუამდგომლობა და გადაწყვიტა, რომ გაეროს საერთაშორისო სასამართლოს იურისდიქციაში არ შედიოდა საქართველოს მიერ რუსეთის წინააღმდეგ შეტანილი სარჩელის არსებითი განხილვის დაწყება. სასამართლომ ამის მოტივად ისიც დაასახელა, რომ სარჩელის ჰააგის სასამართლოში შეტანამდე საქართველოს არ უცდია კონკრეტულად CERD–თან დაკავშირებული საკითხები რუსეთთან განეხილა და ასევე არ ჰქონია მცდელობა კონვენციის 22–ე მუხლით გათვალისწინებული დავის მოგვარების სხვა მექანიზმები გამოეყენებინა, სანამ ის პირდაპირ მართლმსაჯულების საერთაშორისო სასამართლოს მიმართავდა.

სასამართლოს გადაწყვეტილების გამოცხადებიდან ცოტა ხანში საქართველომ განაცხადა, რომ შეეცდება "ტექნიკური“ პრობლემების მოგვარებას – რაც CERD–თან დაკავშირებულ საკითხებზე მოსკოვთან ფორმალური მოლაპარაკებების არარსებობით იყო გამოწვეული – რათა მიაღწიოს სასამართლოში საქმის არსებით განხილვას.

სამი თვის თავზე საქართველომ მოლაპარაკებების დაწყების თაობაზე ოფიციალური თხოვნით მიმართა რუსეთს შუამავლის მეშვეობით. შესაბამისი ნოტა საქართველოს საგარეო საქმეთა მინისტრის მოადგილემ ნინო კალანდაძემ თბილისში შვეიცარიის ელჩს გადასცა. აგვისტოს ომის შედეგად  ორ ქვეყანას შორის დიპლომატიური ურთიერთობების გაწყვეტის შემდეგ შვეიცარია რუსეთსა და საქართველოს შორს შუამავლის როლს ასრულებს.

„ამგვარი გადაწყვეტილება მიღებულ იქნა მას შემდეგ, რაც 2011 წლის პირველ აპრილს გაეროს მართლმსაჯულების სასამართლომ გამოიტანა გადაწყვეტილება, სადაც დაადასტურა საქართველოსა და რუსეთის ფედერაციას შორის დავის არსებობა, თუმცა მიუთითა კონვენციით გათვალიწინებული მექანიზმით, მოდავე მხარეებს შორის პირისპირ მოლაპარაკების გამართვის აუცილებლობაზე", – განაცხადა საქართველოს საგარეო საქმეთა სამინისტრომ 27 ივნისს.

"აღსანიშნავია, რომ საქართველო 2008 წლის რუსეთ-საქართველოს ომამდე და მას შემდეგ, მრავალჯერ შეეცადა რუსეთთან არსებული დავების მოგვარებას, თუმცა საქართველოს ამ ინიციატივას რუსეთის მხრიდან ადეკვატური გამოხმაურება არ მოჰყოლია", – ნათქვამია განცხადებაში.